یکی از شاخههای علم، دانش اندازهشناسی (مترولوژی) است که به معنای علم اندازهگیری است. رسالت این علم شناخت و بررسی روشهای مختلف اندازهگیری کمیتهای فیزیکی و استانداردسازی آنهاست. اگرچه امروز این دانش از موقعیت خوبی در جهان ما برخوردار است ولی علم اندازهگیری مربوط به عهد باستان و از کهنترین علوم بشری به حساب میآید.
از قدیمیترین تمدن جهان، در منطقه بینالنهرین گرفته تا حکومت امپراطوری بابل و بعد از آن مردم مصر باستان که در کنارههای رود نیل زندگی میکردند، نخستین سیستم اندازهگیری و کالیبراسیون را با بهرهگیری از استانداردهای به هم پیوسته مانند وجب انگشت، طول آرنج، گامهای انسان، سه دانه جوی خشک شده که در امتداد هم قرار میگرفتند برقرار کرده و آن را برابر یک و پنج تعریف کردند. همچنین اولین وزنهها برای توزین اجناس به دستور داریوش اول ساخته شد. در قرن هفدهم نیز اولین ترمومتر توسط گالیله اختراع شد.
در اوایل قرن هجدهم “جیمز وات” مخترع اسکاتلندی پیشنهاد کرد تا دانشمندان جهان دور هم جمع شده و سیستم جهانی واحدی برای اندازهگیریها به وجود آورند. به دنبال این پیشنهاد گروهی از دانشمندان فرانسوی برای به وجود آوردن “سیستم متریک” وارد عمل شدند و سیستم پایهای را که که دارای دو استاندارد یکی “متر” برای واحد “طول“، و دیگری “کیلوگرم” برای واحد “جرم” بود را به وجود آوردند. در این زمان “ثانیه” به عنوان استاندارد “زمان” و “ترموسانتیگراد” به عنوان استاندارد “دما” مورد استفاده قرار میدادند. در سال 1875 میلادی، 17 کشور در پاریس برای امضا کنوانسیونی به نام “کنوانسیون متر” گرد هم آمدند.
ایرانیان نیز با اندازهگیری زمان، نشانهگذاری ستارگان، تقسیم آب، تعیین و ارزیابی زمین، ضرب سکه، پایبند به قانون اندازهشناسی بودند.
به همین ترتیب در سال 1304 هجری شمسی نخستین قانون اوزان و مقیاسها به تصویب مجلس شورای ملی و سنا رسید. بر اساس این قانون دولت موظف به مدیریت زیرساختهای اندازهشناختی شد و متعاقب آن اداره اوزان و مقیاسها در سال 1311 هجری شمسی، در وزارت فلاحت، تجارت و فواید عامه تشکیل شد.
در سال 1332 مؤسسۀ استاندارد در قالب یک ادارۀ آزمایشگاهی در وزارت بازرگانی به منظور کنترل کیفی کالاهای صادراتی آغاز به کار کرد و در سال 1339 مجلس وقت اجازۀ تأسیس مؤسسه استاندارد ایران را تصویب کرد و در همین سال ایران به عضویت سازمان بین المللی ISO درآمد.